Rinjohja e vëllait me vëllanë.
Zakonisht, struktura tipike e subjektit të kësaj
kënge legjendare, ndërtohet nga fati i dy
vëllezërve, të ciiët ndahen që
fëmijë, rriten në ambiente të
tjera dhe rasti e sjell që, pas vitesh, të
njihen nga shënja trupore apo diçka tjetër
se janë vëllezër. Tematikë e njohur
prej kohësh edhe në letërsinë
artistike, si p.sh. te Plauti (Menehmët) ku vëllezërit
janë binjakë, te Cajupi etj. Në folklor
njihet kënga legjendare e Siran Tin Alias dhe
e Arnaut Osmanit, e cila për nga forma, ambienti
dhe fryma e përgjithshme kuptohet qartë
se është integruar në Ciklin e Kreshnikeve.
(Këngë popullore legjendare, Tiranë,
1955, f. 65). Siranin e pyesin agallarët përse
nuk martohet. Ai u përgjigjet se ka rënë
në dashuri me gruan e Amaut Osmanit dhe se do
të shkojë t'ia rrëmbejë. Niset
dhe në Fushat e Kralisë "tridhetë
bashkë i kite pa :/in dalë çikat
te gurra tue la". Nga biseda me to kupton se
cila është nusja e Arnaut Osmanit dhe atëherë
e rrëmben n'vithet gjogut djali po ma ven,/me
ni rryp për vedin ma ka njeshë, e për
bjeshkë rrugën e ka marrë, /tridhetë
çikat brimën e fillojnë". Arnaut
Osmani niset ta ndalojë grabitësin, por
ai është larg. Atëhere merr një
gjethe dhe shkruan me gjak mbi të : "Pa
trimni njat nuse e ke marrë, /ka viejtë
provë me mua me u ba"! Era e merr gjethen
dhe ia çon Siranit. Ky i shkruan një letër
dhe cakton ditën e dyluftimit. Të dy ndeshen
rreptas: "Paskan nisë me mazdraka po priten!/Kryeça-kryeça
atllarët i avritkan,/paskan nisë me shpata
çi po priten,/deri batall shpatat i kanë
ba./Atëherë trimat n'tokë çi
kanë ra, /fyt ëm fyt trimat kenkan kapë(...)/Shum
janë siellë, shum janë sukullua, gjaku
sytë krejt ja kite mlua,/nusja rrite n'kam tuj
shikjua:/Pash ni Zot, djelmoça, çi ju
ka dhanë,/nalnju pak sytë çi me i
la! "Trimat ndërpresin belegun dhe pyesin
njeri-tjetrin se nga janë e ç'njerëz
kanë në shtëpi dhe kështu mësojnë
se janë vëllezër, mbetur jetimë,
Sirani që kur ishte 5-vjeçar (mbasi babanë
ua kishte vrarë Muji), ndërsa Arnaut Osmani
ishte ende në bark të nënës e
kështu nuk e kishte njohur të atin. Edhe
e ama e kishte braktisur në sarajet e Krajlit
dhe për vete qe larguar. Kështu njohin njëri-tjetrin
dhe pasi kërkojnë për një kohë
të gjatë, gjejnë edhe nënën
e tyre.
Një këngë e tillë legjendare është
ambientuar edhe në kohën e Skënderbeut
dhe dëshmon me këtë për vjetrinë
e saj. E mbledhur nga De Rada (MH I f. 167) ajo është
botuar te "Rapsodi..." dhe nis me vargjet:
"Gajin buk si di vëllezër/Skanderbeku
e Milo Shini". Befas dëgjohet një gjëmim.
Skënderbeu nis Milo Shinin të shohë
se ç'është: po të jenë
turqit, ta thërrasë, po të jetë
gjëmim nga qielli, të kthehet. Milo Shini
shkon dhe vë re se vinin turqit. I vjen turp
të kthehet dhe të thërrasë Skënderbenë
dhe vendos të ndeshet me turqit ai vetë
me trimat e tij. Në betejë e sipër,
Milo Shini plagos njërin nga turqit. Kur e pyet
se kush është, tjetri i pergjigjet: "-Jam
i arbëresh u, Gjin Bardhela./-Gjin Bardhela,
vëllau im,/mba tutje mos u t'vras,/se jam gjaku
dejturith,/të gjakut te qenit turk."Në
fund të betejës, ai e çon vëllane
në shtëpi, te e ëma: "-agëzuashë,
zonja mëmë, /Gjin Bardhelën, tët
bir, /Gjin Bardhelën, tim vëlla,/ t'e solla.
Ni mua uratën,/ uratën e tinë zoti,/ëm
e të gjithë ëngjëjvet'. Në
këngë nënkuptohet se si janë ndarë
vëllezërit nga njeri-tjetri, me sa duket
Gjin Bardhela ka qene rrëmbyer e rritur si jeniçer.
