Faqja Kryesore  >> Historia  >> Shqiperia dhe Turqia
 

Historia e Shqipërisë - Shqipëria dhe Turqia

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 

 


 

Kryengritja e Gjon Kastriotit

Rasti i favorshëm për kryengritje u paraqit në vitin 1428 kur sulltan Murati hyri në luftë kundër venedikasve për t'u marrë atyre Selanikut. Veprimet e tyre luftarake turqit i shtrinë edhe në Shqipëri ku synonin t'u merrnin venedikasve qytetet bregdetare dhe në mënyrë të veçantë Durrësin. Mosbesimi ndaj Venedikut e bëri Gjon Kastriotin në fillim ta ruante paqen me sulltanin. Bile një nga djemtë e tij, emrin a të cilit dokumentet përsëri nuk e japin, ndodhej në radhët e ushtrive turke, që bënin presion mbi Durrësin. Ka shumë mundësi që ky djalë të ketë qenë Stanishi, sepse vetëm ky, afërsish këtë kohë, nuk ndodhej pranë të jatit. Më vonë lufta turko-venedikase u zhvillua në sektorë të tjerë, kryesisht rreth qyteteve bregdetare të Greqisë.

Zgjatja e luftës e bindi Gjon Kastriotin se kishte ardhur koha e volitëshme për t'u shkëputur nga vasaliteti i sulltanit. Ai e filloi luftën kundër turqve dhe u shpall aleat i Venedikut, Gjatë kësaj lufte, e cila si duket filloi aty nga viti 1429, forcat shqiptare, në bashkëpunim me repartet venedikase, patën disa suksese. Por më 1430, fati i luftës ndryshoi. Selaniku ra më në fund në duart e turqve. Sulltan Murati i II nisi pastaj ushtritë a veta për të nënshtruar krahinat që kishin ngritur krye. Pasi nënshtruan Greqinë dhe Epirin, ku pushtuan edhe Janinën, ushtri të mëdha turke, nën komandën a Isak Bej Evrenozit, iu drejtuan Shqipërisë.

Me zjarr e me hekur ato e përshkuan vendin dhe e shtypën më në fund kryengritjen shqiptare duke kërcënuar edhe zotërimet e Venedikut. Republika shpejtoi të lidhte paqen me turqit dhe shpëtoi kështu qytetet e saj në Shqipëri. Shqipëtarët, me Gjon Kastriotin, të mbetur vetëm, nuk qenë në gjëndje të vazhdonin rezistencën dhe u detyruan të pranonin kushtet e diktuara prej Isak Beut. Në një letër që Senati i Raguzës i shkruante të dërguarit të saj në Bosnjë, më 18 maj 1430, e njoftonte ndër të tjera: "Sikurse u shkrua më përpara, Turku shtiu dorë Selanikun dhe pasi e shtiu në dorë, dërgoi një pjesë të njerëzve të tij në More dhe pjesën tjetër kundër zotërimeve dhe vendit të Gjon Kastriotit dhe këta i morën Gjonit në fjalë katër fortesa, domethënë kështjella të cilat ia rafshuan për tokë dhe, me sa thuhet, ky Gjoni kërkonte të vinte në marrëveshje me të".

Me gjithë disfatën që pësoi, Gjon Kastrioti mundi të merrej vesh edhe këtë radhë me turqit dhe të shpëtonte një pjesë të zotërimeve të veta. Nga kështjellat, Kruja dhe Sfetigradi kaluan në duart e turqve të cilët vendosën këtu garnizone ushtarake. Kështjellat e tjera, sikurse thonë burimet, u rrafshuan përtokë. Krahina e Dibrës u shkëput nga zotërimet e Kastriotëve dhe kjo kaloi drejtpërdrejtë nën sundimin turk. Gjon Kastrioti u ngarkua me një haraç të rëndë, u detyrua, si dhe më parë, të shërbente në ushtrinë turke sa herë ta thërriste sulltani dhe veç kësaj të linte në oborrin e Adrianopojës si peng djemtë e vet.

Kushtet që i dïktuan turqit qenë të rënda për Gjon Kastriotin, Zotërimet e tij tani u zvogëluan dhe u kufizuan vetëm në krahinën e Matit. Ai mbeti pa kështjella dhe me presionin e madh turk mbi kokë. Nga vendi i tij i varfër ai duhej të nxirte haraçin e rëndë për sulltani, djemtë e tij, qenë gjithënjë peng në duart e turqve. Për të shpëtuar atë që mund të shpëtohej, edhe vetë Gjoni u bë, sikurse djemtë e tij dhe mjaft feudalë të tjerë, mysliman, me emrin Hamza. Megjithatë Gjoni nuk hoqi dorë nga shpresa për t'u çliruar nga vartësia e sulltanit. Por, me forca shumë të pakta, ai i vari shpresat vetëm te ndonjë kthesë në gjëndjen ndërkombëtare.

Ndërkohë, turqit pasi e shtypën kryengritjen dhe e shtrinë sundimin e vet në pjesën më të madhe të Shqipërisë, në vendet pushtuara filluan të vendosnin regjimin e tyre feudal-ushtarak. Sikudo edhe në Shqipëri, ky regjim u vendos pasi u krye regjistrimi i prgjithshëm i tokave dhe i popullsisë. Regjistrimi filloi më 1431.

Shqipëria dhe Turqia

Zotërimet e Kastriotëve
Kryengritjet e Para


 

 

PËRSHTYPJET  ::  KUSH JEMI  ::  KONTAKTO  ::  FORUM  ::  CHAT

Albanian Network Group - 2003