Bariu plak krabën në dorë
edhe urdhëron të rinjtë,
E ata gjithë punojnë, ngriturë më
bres përqinjtë;
Ca bëjnë vathën e shtrungën, ca
ngrehin tëndën e stanë,
Kush sjell gjeth e karthj' e shkarpa, sicilido ndih
më nj'anë;
Kush përvjel, kush qeth sheleknë, kush mjel
dhitë, kush mjel dhëntë,
Njëri merr ushqen këlyshnë, tjatëri
përgëzon qëntë.
Stopani, bër'i zi sterrë, shikon bulmetn'
e bekuar,
Tunt, bën gjalpë, djathë, gjizë
edhe punon pa përtuar;
Udhëtar' e gjahëtorë, q'u bije udha
ndër male,
U ep mish, qumësht, kos, dhallë, ajkë,
djathë, bukëvale...
Kec'i mbeturë pa mëmë dhe i varfër'
e i shkretë
Mënt mëmënë, që ka mbetur
pa bir e pa gas në jetë.
Dëgjohet nga mez'i pyllit krism' e sëpatës
s'druvarit,
E sharrësë që bën lëndë,
edhe fyell'i shterparit.
Shterpari s'i qaset stanit, po nër pyje bij'e
ngrihet,
Nëpër maja, nër bregore, rri, këndon
a gdhënt, a shtrihet;
S'i trembetë syri kurrë, vetëm aty
dit' e natë,
Nga ujku e nga kusari s'ka frik', as nga lis'i gjatë,
As nga shkëmbënjt' e nga pylli, as gogolëtë
s'e hanë,
Armëtë ka shok e vëlla, mëm' e
motërë xhuranë;
Miqt' e ti shqeratë janë, kecërit,
dhitë, dhëntë,
Cjeptë, ziletë, këmborët, deshtë
e më tepër qëntë,
Që s'flenë, po rrin' e ruajn bagëtinë
dhe barinë,
Kur e shohin, tundin bishtin dhe me gas të math
i vinë;
S'e hanë njerin' e mirë edhe mikun' e udhëtarë,
Se i njohën; po të liknë, egërsirënë,
kusarë.
Vjen nata, e lë në t'errët, del hëna,
i përhap dritën,
Vjen mëngjesi, sbardhëllehet, lint' dielli,
i bije ditën.
Yjtë, hëna, dielli, shënja, lindin
e prapë perëndojnë,
Gjithë ç'lëvrijnë nër qiej,
përpara syvet i shkojnë.
Mblidhen ret' e hapësira bënetë e zezë
sterrë,
Vetëtimat e gjëmimet nisin e shiu zë
të bjerë;
Bariu vë gunën në kokë, z'eshkën
me herët të parë,
Ndes shkarpat sakaqëherë, e lisnë fryn,
dhe bën zjarrë;
Fishëllen e thërret qentë secilin me
emër veçan,
Pa, kur derdhetë Baliku, ujkun' e zë edh'e
përlan,
Se bisha, që bije dëmnë, errësir'
e mjergull kërkon,
Papo bariu shum' ahere vë re dhe mba vesh e dëgjon,
Dhe sokëllin me zë të madh, tunden
malet e shkëmbenjtë,
Gumzhitin pyjet' e veshur e oshëtijnë përrenjtë!
Ësht' e lehtë dhi e stanit, që kullot
gjethen e malit,
Dhe bij'e fle majë shkëmbit e pi ujëthit
e zallit;
Dhi e shtëpis' ësht' e plokshtë, fle
në vath' e nënë strehë
E pi ujët e rrëkesë edhe shtrihetë
në plehë;
Esht' e butëz' edh'e qetë dhe e urtë
si manare,
Nuk' është si malësorja, andaj i thonë
bravare.
Në fshat, posa sbardhëllehet, sheh një
plakëzë të gjorë,
Ngrihet, hap derën ngadalë, e del me kusi
në dorë,
Rri në derëzët të shtrungës,
dhe djali duke dremitur
I nget bagëtin' e delen, i mjel plakëz'
e drobitur.
Plaku lë shkopnë mënjanë e bën
gardhin a zë shteknë,
Bariu vë tufën përpara, vasha përkëdhel
sheleknë,
Nusja fshi e ndreq shtëpinë edhe bën
bukën e gjellën,
I shoqi sheh kanë, lopën, viçnë,
demnë, kalën, pelën,
Mushkën, që ësht' e harbuar edhe bashkë
me gomarë
Rrahënë të hedhin murë, të
hanë bimën a barë.
Një grua vete në krua, e tjatëra zë
të tuntnjë,
Një sheh pulat, miskat, rosat, dhe tjatëra
bën çtë muntnjë.
Na hyjnë shumë në punë kafshëtë
dhe bagëtija,
Na i dha në këtë jetë shok' e
ndihmës Perëndija.
Të mos ishte gjë e gjallë, njeriu s'rronte
dot në jetë,
Do të vdiste nga uria, do t'ish lakuriq e shkretë;
Gjë e gjallë na vesh, na mbath dhe na ushqen
e na zbavit,
Kur shtohet e vete mbarë; jetënë tën'
e përsërit.
Edhe dheu, që na ep drithë, sido ta kemi
punuar,
Nukë pjell mirë si duam, po s'e patmë
plehëruar.
O shokëtë e njeriut, Zoti u shtoftë
e u bekoftë!
Dhe shpirti im mik përjetë, sindëkur
ka qën' u qoftë.
Kafshët, edhe bagëtinë, që u ka
kaqë nevojë,
Njeriu duhetë t'i shohë, t'i ketë kujdes,
t'i dojë.
Të mos t'i mundojmë kurrë, po si fëmijë
t'i kemi,
Eshtë mëkat edhe fjalë të ligë
për to të themi.
Dellëndyshe bukuroshe, që thua mijëra
fjalë,
Dhe të k'ënda vahn' e lumën, që
vjen me vrap e me valë,
A mos vjen nga Shqipëria? Eni vjen prej Çamërie
Me këto mijëra fjalë e me gluhë
perëndie?
Apo vjen nga Labëria, pra më duke kaqë
trime,
Edhe fjalëtë që thua më gëzojnë
zëmrën time,
Q'është thyer, bërë posi një
pasqyrë,
Duke këputur nga cmagu, që s'e kanë
vartur mirë,
Apo vjen nga fush'e Korçës, nga vënd'i
mir' e i gjerë,
Prej zembrësë Shqipërisë, që
del gjithë bot' e ndjerë?
A më vjen prej Malësie, prej Skrapari, prej
Dobreje,
Nga Vijosa, nga Devolli, prej Vlor' e prej Myzeqeje?
Të mundja të fluturonja e të kishnja
krahë si ti,
Me gas të math do t'i vinja Shqipërisë
brënda në gji!
Për me marrë drejt Shkumbinë edh' Elbasan'
e Tiranën,
E me ardh ke ti, o Shkodrë, të shof Drinin
e Bujanën,
Kostur, Përlep, Fëllërinë, Dibrë,
Ipek e Jakovën,
Mat' e Ysqyp e Prështinë dhe Mirëdit'
e Tetovën;
Krojënë e Skënderbegut, q'i ka pas
dhan ner Shqypnisë,
Tue bam me trimni luftë, e m'e munt kren e Tyrqisë.
Durrës, o qytet i bukur, që je kërthiz'
e mëmëdheut!
Edhe ti Leshi me emrë, që ke eshtrat e Skënderbeut!
Burrat tuaj aqë trima do ta lenë vall' Ulqinë
Edhe gjithë shqipëtarët ta mbanjë
armiku ynë?
Nukë më ngjan e s'e besonj, kam te zoti
shumë shpresë,
Shqipëria këtej-tutje kshu po nukë
do të mbesë.
Dua të dal majë malit, të shoh gjithë
Arbërinë,
Vëllezërit shqipëtarë, që
venë në pun' e vinë,
Burrat trima me besë dhe shpirtmir' e punëtorë,
Dhe fushatë gjithë lule e malet me dëborë.
O fushazëtë pëllore, që m'ushqeni
Shqipërinë,
Do të këndoj bukurinë tuaj edhe bujqësinë.
