Faqja Kryesore  >> Historia  >> Pashalleqet e medha  >> Janina
 

Historia e Shqipërisë - Pashallëku i Janinës

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 

 


 

Nënshtrimi i Sulit

Vendosja e rusëve në ishujt jonian u dha guxim suliotëve. Ata e dinin se Ali Pashë Tepelena, me gjithë disfatat që kishte pësuar në vitet 1791-1792, nuk kishte hequr dorë nga nënshtrimi i Sulit. Tani ata kishin shpresë se Rusia e krishterë do t'i ndihmonte dhe nuk do ti linte vetëm në mëshirën e Aliut të egërsuar nga rezistenca e tyre. Prandaj suliotët hynë në marrëdhënie me rusët e Korfuzit dhe lidhën miqësi me ta.

Suliotët banonin në 7 fshatra, të gjitha në vende malore, rreth 50 kilometra në jugperëndim të Janinës. Suliotët qenë malësorë shqiptarë të shpërngulur nga krahina e Himarës dhe të vendosur me kohë në Epirin e jugut. Për hir të qëndresës së tyre të vazhdueshme, edhe suliotët i kishin ruajtur privilegjet e administrimit autonom dhe vazhdonin të mos paguanin taksa. Bashkësia e suliotëve udhëhiqej prej kuvëndit të pleqësisë nga gjiri i të cilit zgjidhej kapedani i tyre. Si familje kapedanësh shquheshin familjet e Boçarëve dhe Xhavellave. Në fshatrat malore të Sulit nuk kishte toka buke të mjaftueshme. Për të siguruar jetesën, suliotët të udhehequr nga kapedanët, sulmonin fshatrat e fushave, kryenin mbi to plaçkitje ose i detyronin t'u paguanin haraçe të rregullta. Këto sulme i shtrinin deri në viset e largëta të Epirit dhe Thesalisë. Fshatrat e tyre ishin të mbrojtura nga bjeshkët e pakapërxyeshme të Sulit. Veç kësaj suliotët ishin luftëtarë trima. Me sulme të shpeshta, ata vazhdonin të shqetësonin pashallëkun e Aliut. Tani kur suliotët u lidhën me rusët, rreziku i sulmeve të tyre u bë edhe më i madh.

Lidhja e suliotëve me rusët e egërsoi edhe më tepër Ali Pashën. Prandaj ai vendosi të organizonte një ekspeditë të re kundër tyre.

Ekspedita kundër Sulit filloi në vjeshtën e vitit 1799. Aliu këtë radhë u bëri suliotëve një rrethim të fortë për t'i detyruar të dorëzoheshin nga uria. Nga ana tjetër ai shfrytëzoi antagonizmin midis familjeve udhëheqëse dhe mundi të bënte për vehte Kiço Boçarin që kishte mbetur i pakënaqur nga shkaku se në vend të tij, si kapedan i suliotëve, qe zgjedhur Foto Xhavella.

Pas disa muajsh gjëndja e suliotëve u vështirësua nga bllokimi. Rusët e Korfuzit ndërhynë dhe arritën të bindnin bejlerët e Çamërisë, sundimtarin e Beratit, Ibrahim Pashën, dhe sundimtarin e Delvinës, Mustafa Pashën, që të sulmonin Aliun. Por ky e thyen bllokun e kundërshtarëve duke i përçarë dhe duke u shkaktuar telashe në pashallëqet e tyre deri sa përballë tij mbeten përsëri vetëm suliotët.

Bllokimi i Sulit vazhdoi gjatë viteve 1800-1801. Në vitin 1801 veprimet ushtarake u ngadalësuan përkohësisht, pasi me urdhërin e sulltanit Aliu u detyrua të dërgonte një pjesë të ushtrive të veta për të shtypur kryengritjen e sundimtarit të Edrenesë. Por më 1802, kur ushtritë u kthyen nga Edreneja, luftimet kundër suliotëve rifilluan. Këtë radhë ushtritë e Aliut, nën komandën e birit të tij Veli Pashës, me gjithë qëndresën heroike të suliotëve, depërtuan deri thellë në bjeshkët e Sulit. Suliotët, ndonëse në kushte shumë të vështira, luftuan deri në fund të vitit 1803, por, më 25 dhjetor u detyruan të kapitullonin dhe pranuan të shpërguleshin nga bjeshkët e tyre. Veli Pasha u premtoi toka suliotëve që do të deshironin të qëndronin në Shqipëri dhe rrugë lirë atyre që do të kërkonin të mërgonin jashtë vëndit. Por Ali Pasha, i cili arriti në Sul më 29 dhjetor 1803, nuk e pranoi marrëveshjen që kishte lidhur Veliu me krerët suliotë. Ai e dinte se me kalimin e suliotëve në ishujt jonianë, ata do të viheshin në shërbim të Rusisë. Prandaj dha urdhër të mos lejoheshin të hynin në zonat e rusëve. Një pjesë e suliotëve, së bashku me kapedanin tyre, Fato Xhavellën. mundi të hidhej në Korfuz. Por pjesa më e madhe, që ishte nisur për në Pargë, u kap rrugës dhe u detyrua të vendosej në çifligjet e Aliut. Mjaft suliotë nuk deshën të dorëzoheshin dhe vazhduan luftën deri sa u çfarosën. Një grup grash suliote, për të mos rënë në duart e Aliut, në çastin e fundit u hodhën në greminë bashkë me fëmijët e tyre nga shkëmbinjtë e Zallongut.

Pashallëku
i Janinës

Pashallëqet Shqiptare
Ali Pasha në
Pashallëkun e Janinës
Zgjerimi i Pashallëkut
Marrëdhëniet e Jashtme
Nënshtrimi i Sulit
Forcimi i Pushtetit
të Ali Pashës
Acarimi i Marrëdhënieve
me Stambollin
Marrëdhëniet me
Eteristët Grekë
Prerja e Marëdhënieve
me Stambollin
Ekspedita Turke
Shembia e Pashallëkut
të Janinës


 

 

PËRSHTYPJET  ::  KUSH JEMI  ::  KONTAKTO  ::  FORUM  ::  CHAT

Albanian Network Group - 2003